Маҳз ҳамин ҳазбаи қудрат ва салтанатталабӣ ин ташкилаи сиёсиро дар ибтидои солҳои навадуми садаи бист ба вартаи ҳанги бародаркуш тела дод ва боиси талафоти молию ҳонии гарон дар мамлакат гардид. Дар моҳароҳои сиёсию низомие, ки бо «ибтикор»-и ТТЭ ҲНИ ибтидои солҳои навадуми асри гузашта ба вуқўъ пайваста, зиёда аз яксаду панҳоҳ ҳазор шаҳрванди Тоҳикистонро ба коми худ даркашид, ТТЭ ҲНИ бо роҳандозӣ кардани барномаҳои сиёсӣ-низомиаш бевосита иштирок кард. Мусибати ҳанги шаҳрвандиро имрўз ҳам метавон дар чеҳраи насли миёнсол ва солманди Тоҳикистон ба хубӣ мушоҳида кард. Аммо, мутаассифона, ин мусибат наҳзатро ибрат нашуд, ки нашуд. Кор то ба ҳое расидааст, ки ТТЭ ҲНИ ҳеҳ гоҳ аз мақсаду ҳадафи худ, ки султахоҳию қудратталабист, даст накашид.
Дар кул, ҳаракати сиёсии исломӣ дар симои ТТЭ ҲНИ, аслан аз масъулият, ки бар пояи ақлу истидлол қарор дорад, дур будааст. Мусаллам аст, ки парҳез аз ақлу дониши зинда инсонро новобаста аз қобилиятҳои фикрию зеҳнӣ ва иродавӣ ҳоҳил ва хурофотӣ мекунад. Ин аст, ки ҳомеаҳои Шарқи мусулмонӣ асрҳои аср ҳатто масъулияти зиндагӣ ва умри худро бар уҳдаи гурўҳҳои найрангбоз, муҳофизакор ва фурсатталаб вогузор карда, дар хоби ғафлат ба сар бурда, қурбони дасисаю фитнаҳои рўҳонияти давр мегарданд. Бар илова, созмонҳои динӣ ба хотири комфорти сиёсию иҳтимоӣ халқ ва дини онро ҳамчун дом истифода карда, ба қудрат мерасанд ва ниёзҳои шахсӣ ва гурўҳии худро мебароваранд. Ин ҳақиқатест, ки дар динҳои муташаккил, минҳумла ислом ба мушоҳида мерасад. Аз ин ҳост, ки нозидани наҳзатиҳо аз як чунин созмони динӣ, ки бар мабнои қавонини шахшудаи асримиёнагӣ сохта ва ҳомаи имрўзӣ пўшонида шудааст, кори содалавҳона мебошад. Чи хеле ки пештар таъкид доштем, дар ҳаводиси даҳшатбори ибтидои солҳои навадум нақши ТТЭ ХНИ ва сардамдорони он «калидӣ» аст. Маҳз он гурўҳи ҳаҳолатписанд ҳомеаи тоҳикро ба бозӣ кашид ва бо сўйистифода аз дин ва эҳсосоти мазҳабии мардум балои ҳонгудозеро сари ҳомеа оварданд. Бо мақсади «маорифпарварӣ» ва сўйиистифода аз зеҳниёти содаи ҳомеаи суннатӣ ходимони наҳзатӣ рўйи мардум таъсир гузоштанд.
Нуктаи муҳими дигар дар ормонпарастии наҳзатӣ ин аст, ки давлат ва созмонҳое, ки ТТЭ ҲНИ ва роҳбарии фирории онро ҳонибдорӣ мекунанд, хуб медонанд, ки ТТЭ ҲНИ чӣ ташкилот ҳасту Кабирӣ кӣ ҳаст? Барои онҳо истифодаи абзори наҳзатӣ зарур аст ва ҳиҳати бароварда сохтани ниёзҳои сиёсӣ, геосиёсӣ, молиявӣ ва иқтисодӣ аз ин абзор ва василаи лозима сўйистифода мешавад. Мутаассифона, ин навъи сўйистифодаро роҳбарияти фирорӣ ва расонаҳои наҳзатӣ обрў ва нуфуз меҳисобанд ва меболанд, ки Ғарб ва демокросии ғарбӣ аз онҳо пуштибонӣ мекунанд. Дар асл, Аврупо (манзур элитаи сиёсӣ ва мадании Аврупо аст) музахрафоти ТТЭ ҲНИ-ро, ки аз ғаризаи қудратхоҳии зотиаш маншаъ мегиранд, на танҳо бовар намекунад, балки онро ҳамчун мафкураи пўсидаи асримиёнагӣ қабул надорад. Аз он ки ду-се созмони манфиатхоҳи аврупоӣ аз ТТЭ ҲНИ ва роҳбари фирории он пуштибонӣ карда, барои худнамоиҳои наҳзатӣ минбар омода мекунанд, чӣ фоидае ба ҳомеаи ҳаҳонӣ мерасад? Бояд дар ёд дошт, ки ТТЭ ҲНИ ва раҳбари фирории он дар Аврупо ҳеҳ гоҳ пазируфта намешаванд, танҳо мавриди истифода ва дақиқтар, сўйистифодаи гурўҳҳои манфиатдор қарор мегиранд ва қарору гуфтаҳои дикташудаи онҳоро дар минбарҳои урупоӣ чун тўтӣ такрор мекунанд.
Ҳамин тариқ, ТТЭ ҲНИ, ки таҳти сарпарастии М. Кабирӣ имрўз дар Аврупо мехоҳад ба номи созмонҳои озодихоҳ ва ислоҳотгарро муттаҳид намуда, ба таври ҳаълӣ ва сунъӣ худро лидери ҳаракати озодихоҳӣ унвон бидиҳад, ноком мешавад, зеро ки халқ ва мардуми тоҳик аз ботин ва сиришти ин созмони султахоҳ ва авомфиреб бархўрдор аст ва намегузорад, ки орзуи ғаразноки наҳзатӣ ҳомаи амал пўшад. Гузашта аз ин, давлат ва ҳукумати кунунӣ ормони ҳазорсолаи миллӣ ва мардумӣ – бунёди давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявиро дар амал татбиқ намуда истодааст ва дар масири шукуфоӣ ва рушду тараққӣ қадамҳои устувор мебардорад.
Фаридун Ориёӣ
21 феврали соли 2019
