Иҷтимоиёт

Б О Т У Л И З М

print

Бо фаро расидани фасли сармо мардум ба истеъмоли маҳсулоти консервагӣ оғоз менамоянд. Маҳз дар ҳамин давра хатари ба бемо­рии ботулизм гирифтор шудани одамон ба вуҷуд меояд. Дар ур­фият “Илоҷи воқеа пеш аз вуқуъ” мегӯянд. Бинобар ин дар мақолаи зер дар бораи чигунагии ин беморӣ, роҳҳои пешгирии он, дуруст таҳия кардани маҳсулоти захиравӣ маъ­лумот медиҳем.

Ботулизм –муродиф, ихтилизм- бемории вазнини сироятии сам­мӣ буда, бо ботулотоксин си­стемаҳои асаб, бештар майнаи да- розрӯя ва ҳароммағз иллатнок меша­ванд ва бо бартарии аломатҳои фалаҷи мушакҳои чашм ва майнаи дарозрӯя ҷорӣ мегардад.

Ботулизм ин аз калимаи Botulis- ҳасиб ба вуҷуд омадааст.

Ботулотоксин ба таъсири туршии муҳта­вии меъда ва ферментҳои протеолитикӣ хеле устувораст. Вайро маҳлули намаки оши дараҷаи ғилзатиаш баланд ё ҳарорати паст нофаъол карда наметавонад. Дар ҳо­лати дигаргуншуда, ботулотоксин ҳангоми якҷоя таъсир кардани ҳарорати баланд ва муҳити ишқорӣ нобуд мешавад, масалан, дар вақти дар давоми 15 дақиқа ҷӯшони­дан. Вале ин ҳолат маънои онро надорад, ки дар асоси он маҳсулотро маротибаи дуюм бо ҳарорати баланд коркард намудан мумкин аст. Маҳсулоти дорои ботулотоксин бояд ҳатман нобуд карда шавад. Ботулоток­син заҳри хеле қаттол мебошад. Ба ҳисоби миёна 35-50 мгк ин модда барои одам мар­говар аст.

Ҳангоми истеъмоли маҳсулоти бо буғ си­роятшудаи хӯрокворӣ инсон ба ин касалӣ ги­рифтор мешавад. Аксари мутлақи бемории ботулизм бо истеъмол намудани консерваҳо ва ё маҳсулоти дудпази хонагӣ: консерваҳои гӯштӣ, моҳигӣ, сабзавотӣ хусусан боимҷон, инчунин ҳасибҳо, моҳии дудпаз ва ғайра ба вуҷуд меоянд. Давраи ниҳонии ин бе­морӣ аз 4 соат то 2-5 шабонарӯзро ташкил медиҳад. Саршавии беморӣ одатан шадид аст. Беморро дарди фавқи шикам, дилбеҳу­зурӣ, қайъ ва баъзан исҳоли кӯтоҳмуддат нороҳат мекунанд. Аввалин аломатҳои хоси ботулизм дар бисёр вақт даҳонхушкӣ ва аломатҳои фалаҷи мушакҳои чашм мебо­шанд. Беморон аз заъфи биноӣ, хира шуда­ни чашм, «тӯрча» ё «торикӣ»-и пеши чашм шикоят мекунанд.

Шахси ба касалии ботулизм гирифтор­шуда бояд ҳатман дар беморхона бистарӣ шавад.

Бояд гуфт, ки ҳангоми коркард, интиқол, нигоҳдошт ва тайёр кардани маҳсулоти хӯроквории консервагӣ риояи қоидаҳои са­нитарию гигиенӣ ҳатмист, зеро ин амал ба ҷамъшавии ботулотоксинҳо имконият наме­диҳад. Вақти стериализатсия ва нигоҳдошти маҳсулоти консервашуда назорати хеле ҷиддӣ зарур аст. донистан ва риояи ҳатмии қоидаҳои захиракунӣ ва дар шароити хона консерв кардани маҳсулот, хусусан маҳсу­лоти гӯштӣ, моҳигӣ, занбӯруғӣ, сабзавотӣ хеле муҳим аст. Пеш аз истеъмоли чунин маҳсулот онҳоро дар муддати 30 дақиқа дар ҳарорати 1000 ҷӯшонидан ба пурра безарар шудани ботулотоксин имконият медиҳад.

В. УСМОНОВ,

директори МТТҲС-и

шаҳри Турсунзода.

Шарҳи худро гузоред

Еmail-и шумо нашр нахоҳад шуд. бахшҳои ҳатми бо * ишора шудаанд *